Wentylacja
Co to jest wentylacja?
Wentylacja jest procesem zorganizowanej wymiany powietrza w pomieszczeniu w celu jego odświeżenia, polegającym na usunięciu na zewnątrz zanieczyszczeń powstających w pomieszczeniu oraz dostarczeniu w to miejsce świeżego powietrza. Najprostsze urządzenia wentylacyjne umożliwiają wymuszenie przepływu powietrza, jego filtrację i utrzymanie pożądanej temperatury w okresie zimowym, natomiast latem nie regulują temperatury.
Urządzenia wentylacyjne umożliwiają wymuszenie przepływu powietrza, jego filtrację i utrzymanie pożądanej temperatury w okresie zimowym, natomiast latem nie zachowują temperatury.
Zadania wentylacji
Głównym celem wentylacji jest stworzenie i utrzymanie wewnątrz pomieszczeń takich warunków mikroklimatycznych, które zapewniłyby dobre samopoczucie ludzi poprzez odpowiednią jakość powietrza oraz ochrona pomieszczeń przed zawilgoceniem i powstawaniem pleśni. Od jakości powietrza wewnętrznego zależy dobre samopoczucie, a nawet zdrowie przebywających w nim osób.
Za jakość powietrza w pomieszczeniach są odpowiedzialne następujące elementy:
świeżość powietrza i jego dystrybucja w pomieszczeniu;
ograniczenie zanieczyszczeń – cząstki stałe nieorganiczne, gazy opary, mikroorganizmy, dym, kurz.
Wymagania jakości mają na celu:
ograniczenie do minimum ryzyka dla zdrowia (wynikającego z oddychania powietrzem z domieszką zanieczyszczeń);
zapewnienie świeżości powietrza.
Składniki zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniach:
emitowany przez ludzi i zwierzęta CO2;
pyły nieorganiczne i organiczne;
para wodna;
zanieczyszczenia gazowe;
drobnoustroje i zarodki grzybów;
dym tytoniowy;
biozanieczyszczenia (zapachy);
lotne związki organiczne.
Syndrom chorego budynku
Pod koniec lat 70-tych pojawiło się określenie „syndrom chorego budynku”. Niewłaściwie działająca wentylacja przyczynia się do złego samopoczucia mieszkańców, bólu głowy, podrażnienia oczu, wrażenia przemęczenia, zawrotów głowy, alergii, astmy, przewlekłego zapalenia krtani i oskrzeli, kłopotów ze snem oraz zaburzeń koncentracji. Z pomieszczeń, w których przebywają ludzie, muszą być usuwane zanieczyszczenia, przede wszystkim dwutlenek węgla i wilgoć. Wilgotne środowisko sprzyja rozwojowi grzybów i pleśni, które przyczyniają się do alergii.
Tylko ciągła wymiana powietrza jest skuteczna. Można przyjąć, że nawiew 20-40m3/h powietrza świeżego na osobę wystarcza w większości przypadków dla wentylacji komfortu.
Rodzaje instalacji wentylacyjnych
Grawitacyjna
Jest najstarszym rodzajem wentylacji stosowanym od wieków. Jest procesem naturalnej wymiany powietrza wykorzystującym zjawisko konwekcji. Powietrze jest usuwane na skutek różnicy temperatur powietrza wewnątrz i na zewnątrz budynku oraz dzięki działaniu siły wiatru. Ciepłe powietrze unosi się ku górze, powodując ciąg kominowy, a zużyte powietrze usuwane jest poprzez komin na zewnątrz budynku. Skuteczność wentylacji kształtuje się na różnym poziomie w zależności od pory roku. Powietrze jest usuwane poprzez kominy wentylacyjne, a dostarczane jest poprzez nieszczelności w obudowie budynku lub specjalnie wykonane otwory (np. nawietrzaki okienne).
Ten rodzaj wentylacji nie jest nigdy stosowany w przypadku budynków energooszczędnych i pasywnych ze względu na wysokie straty ciepła. Nie po to inwestujemy w zaizolowanie budynku, by zaoszczędzone ciepło uciekało wraz z wywiewanym powietrzem. W nowoczesnych budynkach wentylacja grawitacyjna w ogóle nie działa, gdyż nie ma możliwości dopływu powietrza przez nieszczelności. W starym budownictwie, które nie było doskonałe, zużyte powietrze jest zastępowane przez świeże, które dostaje się do wnętrza budynku poprzez szczeliny w stolarce okiennej i drzwiowej.
Zaletami wentylacji grawitacyjnej są:
- samoczynne działanie;
- bezgłośność. Wady wentylacji grawitacyjnej to:
- konieczność budowania drogich kominów.
- zależność skuteczności działania od temperatury zewnętrznej i działania wiatru oraz brak możliwości sterowania;
- nie nadaje się dla budynków energooszczędnych i pasywnych.
Mechaniczna
Jest wspomagana pracą wentylatorów. Umożliwia odzysk ciepła z powietrza usuwanego, pozwala na kontrolę strumienia powietrza wentylacyjnego przez cały rok bez względu na warunki atmosferyczne oraz minimalizuje ilość zanieczyszczeń na skutek filtracji. Wybierając ten rodzaj wentylacji, można zrezygnować z budowy kominów wentylacyjnych.
Zalety wentylacji mechanicznej:
- zapewnienie odpowiedniej ilości świeżego powietrza;
- możliwość sterowania pracą centrali wentylacyjnej;
- niezależność od warunków atmosferycznych;
- brak konieczności murowania kominów;
- brak niebezpieczeństwa wystąpienia pleśni;
- odzysk ciepła z powietrza wywiewanego.
Zalety wentylacji mechanicznej:
- zapewnienie odpowiedniej ilości świeżego powietrza;
- możliwość sterowania pracą centrali wentylacyjnej;
- niezależność od warunków atmosferycznych;
- brak konieczności murowania kominów;
- brak niebezpieczeństwa wystąpienia pleśni;
- odzysk ciepła z powietrza wywiewanego. Wady wentylacji mechanicznej:
- konieczność przewidzenia miejsca na instalację na etapie projektu budowlanego;
- konieczność wykonywania przeglądów konserwacyjnych;
- koszty inwestycyjne.
Wentylację mechaniczną możemy podzielić na:
- nawiewną;
- wywiewną;
- nawiewno-wywiewną (najczęściej stosowana).
Hybrydowa
Jest systemem, który wykorzystuje najlepsze właściwości naturalnej i mechanicznej wentylacji przez ich przemienne stosowanie lub łączenie dla utrzymania satysfakcjonującego środowiska wewnętrznego. Przyczynia się do ograniczenia nadmiernego zużycia energii elektrycznej. Wentylacja grawitacyjna w przypadku zaniku naturalnych sił (grawitacja i oddziaływanie wiatru) jest wspomagana mechanicznie.